วิธีลับคม ขวาน ให้คมกริบ พร้อมเคล็ดลับดูแลรักษา
ขวาน เป็นเครื่องมือที่ต้องการความคม เพื่อให้สามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด ไม่ว่าจะใช้สำหรับตัดไม้ ผ่าฟืน หรือทำงานช่างไม้ การลับคมขวานอย่างถูกต้องไม่เพียงแต่ช่วยให้ ขวาน สามารถตัดไม้ได้อย่างราบรื่นเท่านั้นนะครับ ลดแรงที่ต้องใช้ในการตัด และลดความเมื่อยล้าของผู้ใช้ แต่ยังช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นจากใบขวานที่ทื่อ นอกจากนี้ ขวานที่คมและได้รับการดูแลอย่างเหมาะสมสามารถยืดอายุการใช้งานได้นานขึ้น ลดความเสียหายของใบขวานจากการใช้งานหนัก และช่วยให้การทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น ในบทความนี้ เราจะพาคุณไปเรียนรู้วิธีการลับคมขวานให้คมกริบ พร้อมทั้งเคล็ดลับในการดูแลรักษาเพื่อให้ขวานของคุณอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ตลอดเวลา
อุปกรณ์ที่จำเป็นสำหรับการลับคม ขวาน
ก่อนเริ่มต้นลับคมขวาน ควรมีการเตรียมอุปกรณ์ที่จำเป็นให้ครบถ้วนและตรวจสอบให้แน่ใจว่าอยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน เพื่อให้กระบวนการลับคมเป็นไปอย่างราบรื่น มีประสิทธิภาพ และปลอดภัย นอกจากอุปกรณ์ลับคมแล้ว ยังควรเตรียมอุปกรณ์ป้องกันความปลอดภัย เช่น ถุงมือกันบาด แว่นตานิรภัย และโต๊ะรองสำหรับจับขวานให้อยู่กับที่ เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุระหว่างการทำงาน
- หินลับมีด มีหลายประเภท เช่น หินน้ำ หินน้ำมัน หรือหินเพชร ควรเลือกใช้ให้เหมาะกับความต้องการและประเภทของขวาน หินน้ำเหมาะสำหรับการลับคมทั่วไป มีเนื้อหินที่ละเอียดทำให้ช่วยลับคมได้อย่างนุ่มนวล หินน้ำมันให้การลับคมที่เสถียรและลดการสึกหรอของใบขวาน ส่วนหินเพชรมีความแข็งแรงสูงและเหมาะสำหรับการลับขวานที่มีความทื่อมากหรือมีร่องบิ่นลึก นอกจากนี้ ควรเลือกใช้หินลับที่มีความละเอียดต่างกัน เช่น หินหยาบสำหรับแก้ไขใบขวานที่มีรอยบิ่น และหินละเอียดสำหรับการลับขั้นสุดท้ายเพื่อให้ได้ขอบคมที่สมบูรณ์แบบ
- ตะไบเหล็ก ใช้สำหรับแต่งคมขวานในกรณีที่ขวานมีร่องบิ่นหรือขอบใบขวานทื่อ ตะไบเหล็กสามารถช่วยกำจัดครีบโลหะที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้งานหนักและทำให้ขอบขวานเรียบสม่ำเสมอ ควรเลือกใช้ตะไบที่มีความละเอียดเหมาะสม โดยตะไบหยาบใช้สำหรับลบรอยบิ่นขนาดใหญ่ ส่วนตะไบละเอียดเหมาะสำหรับการแต่งคมให้เรียบ นอกจากนี้ ควรใช้งานตะไบด้วยแรงกดที่สม่ำเสมอ และลับตามแนวคมของใบขวานเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด
- กระดาษทราย ใช้สำหรับขัดละเอียดและทำให้ขอบขวานเรียบขึ้นหลังจากการลับด้วยหินลับมีดหรือการตะไบ นอกจากช่วยปรับแต่งผิวของใบขวานให้เรียบสม่ำเสมอแล้ว ยังช่วยลดรอยขีดข่วนที่เกิดขึ้นระหว่างกระบวนการลับคม ควรใช้กระดาษทรายที่มีความละเอียดแตกต่างกัน เช่น เบอร์ 400 สำหรับขัดหยาบ และเบอร์ 800 – 1000 สำหรับการขัดละเอียดเพื่อให้ใบขวานมีความเงางามและคมขึ้น
- น้ำมันหล่อลื่น ใช้ช่วยลดแรงเสียดทานระหว่างการลับคม ช่วยให้การลับมีดราบรื่นขึ้นและลดการสึกหรอของใบขวาน นอกจากนี้ ยังช่วยป้องกันความร้อนสะสมที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการลับ ซึ่งสามารถทำให้โลหะเสียคุณสมบัติได้ ควรใช้น้ำมันหล่อลื่นที่เหมาะสม เช่น น้ำมันลับมีดหรือน้ำมันเครื่องบางชนิด เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการลับคม และป้องกันการเกิดสนิมหลังจากลับเสร็จ
- แว่นตานิรภัยและถุงมือกันบาด: ใช้เพื่อป้องกันอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการลับคมขวาน แว่นตานิรภัยช่วยป้องกันเศษโลหะหรือฝุ่นจากกระบวนการลับคมที่อาจกระเด็นเข้าตา ส่วนถุงมือกันบาดช่วยลดความเสี่ยงจากการถูกขอบขวานที่คมบาดมือ นอกจากนี้ ควรเลือกอุปกรณ์ที่มีมาตรฐานรับรองเพื่อความปลอดภัยสูงสุดในการใช้งาน
วิธีลับคม ขวาน ให้คมกริบ
การเตรียม ขวาน ก่อนลับคม
ก่อนเริ่มลับคมขวาน ควรตรวจสอบสภาพขวานโดยรวมว่ามีคราบสนิมหรือร่องบิ่นมากน้อยเพียงใด หากพบคราบสนิมสามารถใช้กระดาษทรายขัดออกก่อนเริ่มการลับคม หากมีร่องบิ่น ควรใช้ตะไบแต่งใบขวานก่อนเพื่อให้ขอบใบมีดเรียบเสมอกัน
การลับ ขวาน ด้วยหินลับมีด
- เลือกหินลับมีดที่เหมาะสม: หินลับมีดมีหลายแบบ เช่น หินละเอียดสำหรับการลับคมขั้นสุดท้าย หรือหินหยาบสำหรับแก้ไขใบขวานที่มีร่องลึก
- เตรียมพื้นผิวหินลับมีด: หากใช้หินน้ำควรแช่หินในน้ำอย่างน้อย 10-15 นาทีเพื่อให้น้ำซึมเข้าสู่เนื้อหิน ทำให้การลับมีความลื่นไหลและลดแรงเสียดทาน หากใช้หินน้ำมัน ควรใช้น้ำมันลับมีดหรือน้ำมันเฉพาะสำหรับลับใบมีด ทาน้ำมันบาง ๆ ให้ทั่วพื้นผิวหินก่อนเริ่มการลับเพื่อช่วยให้ใบขวานลื่นไหลได้ดีขึ้นและลดการสึกหรอของหินลับมีดเอง
- ลับคมขวานเป็นมุมที่ถูกต้อง: ปกติแล้วควรลับขวานที่มุมประมาณ 20-30 องศา ขึ้นอยู่กับประเภทของขวาน ขวานที่ใช้สำหรับตัดไม้เนื้อแข็งควรมีมุมที่แคบลงเพื่อเพิ่มความคม แต่หากเป็นขวานที่ใช้ผ่าฟืน ควรมีมุมที่กว้างขึ้นเพื่อช่วยแยกเนื้อไม้ได้ง่ายขึ้น การรักษามุมที่สม่ำเสมอขณะลับเป็นสิ่งสำคัญ ควรใช้ที่จับมุมลับมีดหรือตรวจสอบด้วยสายตาเป็นระยะเพื่อให้ได้มุมที่ถูกต้องและสม่ำเสมอที่สุด
- ลับขวานด้วยการเคลื่อนที่แบบวงกลมหรือแนวตรง: ลูบใบขวานไปบนหินลับอย่างสม่ำเสมอและใช้แรงที่เหมาะสม โดยควรใช้การเคลื่อนที่แบบวงกลมหากต้องการให้ขอบคมมีความเรียบเนียนและลดการเกิดรอยขรุขระ หรือใช้การเคลื่อนที่แบบแนวตรงหากต้องการลับขวานอย่างแม่นยำและรวดเร็ว ควรใช้แรงกดที่สม่ำเสมอและลับไปในทิศทางเดียวกันเพื่อให้คมขวานมีลักษณะที่สม่ำเสมอที่สุด หลีกเลี่ยงการใช้แรงกดมากเกินไป เพราะอาจทำให้ขอบใบขวานเสียหายได้
- พลิกขวานและทำซ้ำอีกด้าน: ลับทั้งสองด้านให้มีความคมเท่ากัน โดยตรวจสอบให้แน่ใจว่ามุมการลับยังคงสม่ำเสมอ และใช้จำนวนครั้งในการลับเท่ากันทั้งสองด้านเพื่อให้ขอบขวานคมอย่างสมดุล การลับอย่างสมมาตรช่วยลดความไม่สมดุลของใบขวานและทำให้ใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด
การลับขวานด้วยตะไบ
หากขวานมีร่องบิ่นหรือขอบทู่มาก สามารถใช้ตะไบช่วยในการลับก่อนใช้หินลับมีดได้
- จับขวานให้อยู่กับที่: ใช้ปากกาจับช่างยึดขวานเพื่อป้องกันการขยับ
- ใช้ตะไบแต่งใบขวานให้เรียบ: ลากตะไบตามแนวคมขวานเป็นมุมคงที่
- ทำซ้ำจนรอยบิ่นหมดไป: ลับไปเรื่อย ๆ จนขอบขวานเรียบ
การขัดละเอียดด้วยกระดาษทราย
หลังจากลับด้วยหินลับมีด ควรใช้กระดาษทรายขัดขอบขวานให้เรียบและลื่นขึ้น โดยเริ่มจากกระดาษทรายเบอร์หยาบ เช่น 400 เพื่อขจัดร่องรอยที่เกิดจากการลับ จากนั้นค่อยใช้กระดาษทรายเบอร์ละเอียด เช่น 600 หรือ 1000 เพื่อขัดแต่งขอบให้เรียบและเพิ่มความคม ควรขัดเป็นแนวเดียวกับขอบใบขวานเพื่อลดรอยขีดข่วนและช่วยให้คมอยู่ได้นานขึ้น
การทาน้ำมันป้องกันสนิม
เมื่อลับขวานเสร็จแล้ว ควรใช้ผ้าแห้งหรือกระดาษเช็ดทำความสะอาดใบขวานให้ปราศจากเศษโลหะและฝุ่นที่อาจตกค้าง จากนั้นทาน้ำมันบาง ๆ เช่น น้ำมันกันสนิมหรือน้ำมันเครื่อง เพื่อสร้างชั้นป้องกันไม่ให้ความชื้นทำปฏิกิริยากับโลหะ นอกจากนี้ ควรเก็บขวานไว้ในที่แห้งและมีการระบายอากาศที่ดี หลีกเลี่ยงการวางไว้ในที่ชื้นเพื่อป้องกันการเกิดสนิมและช่วยรักษาคมให้ใช้งานได้นานขึ้น
สรุป
การลับคม ขวาน เป็นสิ่งที่จำเป็นเพื่อให้ขวานสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย การเลือกใช้หินลับมีด ตะไบ และกระดาษทรายที่เหมาะสมจะช่วยให้การลับคมขวานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ การดูแลรักษาขวานอย่างสม่ำเสมอ เช่น การทำความสะอาด การจัดเก็บอย่างถูกต้อง และการตรวจสอบสภาพขวานเป็นระยะ จะช่วยให้ขวานมีอายุการใช้งานที่ยาวนานขึ้น หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้คุณสามารถลับคมขวานได้อย่างถูกต้องและดูแลขวานให้พร้อมใช้งานเสมอ