ประแจ เครื่องมือช่างยอดนิยม มีกี่ชนิดใช้งานต่างกันยังไง ดูกัน
ประแจ
เป็นเครื่องมือที่ใช้ครอบหัวน็อตและทำให้ได้เปรียบเชิงกล โดยการหมุนหรือใช้แรงบิดเพื่อขันหรือคลายน็อตและสกรู ซึ่งมีหลายชนิดได้แก่
ดูตัวอย่าง ประแจ ทั้งหมด
ประแจปากตาย
ประแจปากตายใช้งานได้ไม่ดีเท่าประแจแหวน ปากของประแจปากตายจะแนบติดกับหัวน็อตเพียง 2 ด้านของปากประแจและจะลื่นไถลเมื่อใช้แรงดึงมากๆ แต่ก็ยังมีบางงานที่ต้องใช้ประแจปากตายนี้เช่น งานที่อยู่ในที่บังคับ เพราะประแจปากตายจะสามารถสวมเหลี่ยมน็อตได้พอดี สามารถหมุนน็อตไดในที่แคบประแจปากตายจะวางเอียงเป็นมุมกับด้าม 15 องศา นอกจากนี้เมื่อประแจลื่นไถลอาจทำให้บาดเจ็บได้ ในการขันน็อตให้ดึงประแจเข้าหาตัว อย่าดันออกจากตัว
ประแจ แหวน
ประแจแหวนเป็นเครื่องมือที่ดีมาก สามารถประกบน็อตได้ทุกด้าน ซึ่งจะลดการลื่นไถลที่จะทำให้หัวน็อตเสียหาย ประแจออกแบบให้มี 6 หรือ 12 เหลี่ยม สำหรับการใช้งานตามปกติจะใช้ประแจ 12 เหลี่ยมถึงทำการใส่และการถอดประแจไม่ต้องเคลื่อนด้ามเหวี่ยงไปไกล ทำให้ทำงานสะดวก รวดเร็วประแจหวานจะมีปลายทั้งสองด้านเยื้องศูนย์ ประมาณ 15 องศาหรือ 30 ทำให้ประแจวางตัวอยู่บนน็อตได้ดี สำหรับน็อตที่สภาพหัวไม่ดี หรือเป็นงานที่แน่นมากๆประแจแหวนที่มี 6เหลี่ยมจะใช้งานได้ดีที่สุด การใช้งาน ในการใช้ประแจทั้งหมด ให้ดึงประแจเข้าหาตัว อย่าดันออกจากตัว
ประแจแหวนข้างปากตาย
ประแจแหวนข้างปากตายจะมีแหวน 1 ข้างและปากตาย 1 ข้าง ปากของปากตายปกติจะวางเอียงเป็นมุม 15 องศาซึ่งปลายทั้งสองจะมีขนาดเดียวกัน เป็นประแจที่ใช้งานได้สะดวกมาก ใช้คลายหรือขันน็อตได้รวดเร็วกว่าประแจอื่นๆ ใช้ขันด้วยแรงบิดมากๆได้ มี 6 หรือ 12 เหลี่ยมเหมือนกับประแจแหวน และประแจกระบอกข้อต่อกากบาทที่ปรับมุมได้ เหมาะกับงานที่อยู่ตรงมุม ประแจกระบอกมีหัวขับขนาด ¼ ½ 3/8 และ ¾ นิ้ว หัวขับ ¼ นิ้วใช้สำหรับงานเบาและพื้นที่แคบ หัวขับ 3/8 นิ้วจะใช้กับงานที่แรงบิดไม่สูงมาก ½ นิ้วใช่กับงานทั่วไป ขนาดที่หัวขับ ¾ นิ้ว ใช้กับงานหนักละแรงบิดมากๆ
ประแจ เลื่อน
ประแจเลื่อนมีหลากหลายชนิด ซึ่งปากของประแจด้านหนึ่งสามารถเลื่อนเข้า-ออก เพื่อปรับให้เข้ากับขนาดของชิ้นงาน
ประแจ คอม้า
หรือเรียกว่าประแจเลื่อนจับท่อ ถูกออกแบบมาพิเศษสำหรับขันหรือคลายท่อหรือชิ้นงานที่มีรูปทรงกลม
ประแจปากตาย ข้างบล็อก
มีลักษณะเป็นประแจปากตาย 1 ข้าง และอีกข้างเป็น บล็อกข้างพับได้ งอได้ ถูกออกแบบมาสำหรับคลายขันน็อตได้อย่างรวดเร็ว
ประแจหกเหลี่ยม ตัวแอล
ใช้สำหรับขันหรือคลายสลักเกลียว หัวสกรูที่มีเหลี่ยมภายใน 6 จะมีความแข็งแรงและสวมใส่เข้าไปในเหลี่ยมของหัวน็อตหรือหัวสกรูได้พอดี
ประแจ ปอนด์
ที่เรียกกันว่าประแจแรงบิด เป็นประแจที่ช่วยขันน็อตยึดชิ้นส่วนต่างๆในเครื่องมือกล ซึ่งถ้าขันแน่นเกินไปชิ้นส่วนที่น็อตยึดอยู่อาจจะเสียหาย และบางชิ้นงานจะเกิดการรั่วของน้ำมันได้ หรือถ้าขันไม่แน่นพอชิ้นส่วนที่น็อตยึดอาจจะหลวมคลอน ประแจปอนด์จะมีแบบที่แสดงแรงบิดในหน่วยฟุต-ปอนด์ หรือนิ้ว-ปอนด์ หรือ กิโลกรัม-เมตร
- ด้ามขันหัวขับคงที่ ด้ามขันนี้จะยาว ช่วยให้ผู้ใช้สามารถใช้แรงบิดขันหรือคลายน็อตได้เต็มที่ เช่น การคลายน็อตที่มีสนิมมากๆ
- ด้ามขันตัวที ด้ามขันแบบนี้สามารถปรับความยาวของด้ามขันได้ เพื่อสะดวกในการทำงาน
- ด้ามขับหมุนได้ทางเดียว หรือเรียกว่าด้ามขันกรอกแกรก จะมีกลไกที่ยอมให้ด้ามขันหมุนได้พียงด้านเดียวทำให้สามารถขันน็อตหรือคลายน็อตโดยไม่ต้องถอดประแจกระบอกออกจากหัวน็อตหรือสกรูในจังหวะถอยกลับ
- ด้ามขันเร็ว มีลักษณะเป็นข้อเหวี่ยงที่ใช้สวมเข้ากับประแจกระบอกสำหรับขันหรือคลายน็อตได้อย่างรวดเร็วใช้งานเมื่อเริ่มขันน็อตที่มีเกลียวยาวๆ ได้อย่างรวดเร็ว และเมื่อคลายน็อตจนหลวมแล้ว ใช้ดามขันเร็วจะคลายน็อตได้อย่างรวดเร็ว
ดูราคา ประแจปอนด์ ทั้งหมด
ข้อต่อบล็อก
มีหลายๆแบบที่เป็นประโยชน์ในการช่วยขันหรือคลายน็อต ที่มีความลึกแตกต่างกันได้ง่าย สะดวก รวดเร็ว
ข้อควรระวัง ในการขันน็อต ให้ดึงประแจเข้าหาตัวเท่านั้นและให้ดึงด้วยความราบเรียบ และข้อมือตั้งฉากกับชิ้นงาน ห้ามกระตุกเพราะจะได้ค่าที่ไม่ถูกต้อง
การดูแลรักษา
- ห้ามน้ำกุญแจปอนด์ไปคลายน็อต
- ห้ามทำตกพื้น เพราะจะทำให้ค่าแรงบิดคลาดเคลื่อนทันที
- ก่อนเก็บ ควรทำการทำความสะอาด