ประเภทและการเลือก เครื่องพ่นยา แบบไหนจะเหมาะกับงานของคุณ?

      เครื่องพ่นยา สมัยใหม่ได้รับการออกแบบมาสำหรับการใช้งานที่เฉพาะเจาะจงมากขึ้น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการพ่นให้สูงสุด โดยมีความแตกต่างทั้งด้านอัตราของเหลว ความดัน ระยะการฉีดพ่น ศักยภาพการครอบคลุม ความจุ และปริมาณหัวฉีด 

      เครื่องพ่นยา มักใช้สำหรับการพ่นน้ำหรือวัสดุเพิ่มประสิทธิภาพการเพาะปลูกอื่นๆ เช่น ยากำจัดวัชพืช ปุ๋ย ยาฆ่าแมลง ยาฆ่าเพลี้ย โดยที่ราคาของ เครื่องพ่นยา จะอยู่ในช่วง 900 บาท จนถึงหลักแสนบาท ขึ้นอยู่กับวัสดุ ขนาด และฟังก์ชันการใช้งาน

สิ่งที่มีผลต่อคุณภาพของ เครื่องพ่นยา

      ★ ชนิดของ เครื่องพ่นยา

      การเลือก เครื่องพ่นยา ต้องพิจารณาค่าต่างๆ ที่เหมาะสม ไม่ว่าจะเป็น ปริมาณหัวฉีด, แรงดันหัวฉีด, ช่วง PSI, อัตราการไหล, GPM, ประเภทปั๊ม, ความจุหรือปริมาตรถัง หรือความยาวของ ก้านพ่นยา การเลือก เครื่องพ่นยา ให้เหมาะกับงานเฉพาะนั้นจำเป็นจะต้องเข้าใจ เครื่องพ่นยา ชนิดต่างๆ รวมถึงข้อกำหนดด้านวิศวกรรมและประสิทธิภาพของ เครื่องพ่นยา ให้ดี รวมถึงรายละเอียดทั้งหมดเกี่ยวกับการทำงานของ เครื่องพ่นยา ชนิดต่างๆ เพื่อการใช้งานที่ปลอดภัย เต็มประสิทธิภาพ และตรงตามความต้องการมากที่สุด

      ★ การออกแบบของ เครื่องพ่นยา

      เครื่องพ่นยา ทั้งหมดได้รับการออกแบบทางวิศวกรรมให้ใช้กับงานทั่วไปได้เหมือนๆ กัน แต่แม้ว่า เครื่องพ่นยา ทั้งหมดจะคล้ายคลึงกัน แต่ก็มีการออกแบบเพื่อประสิทธิภาพการทำงานที่เหมาะสมต่างกัน เครื่องพ่นยา บางประเภทยังคงเหมาะสมที่สุดสำหรับใช้ในงานเฉพาะ เช่น เครื่องพ่นยาแบบมีรางช่วยให้พ่นยาได้ครั้งละมากๆ เหมาะกับแปลงพืชที่ปลูกเป็นแถว หรือ เครื่องพ่นยาสะพายหลัง มีถังขนาดเล็ก ไม่เหมาะกับงานเชิงพาณิชย์หรืออุตสาหกรรมขนาดใหญ่

      ★ ความสามารถในการใช้งานของ เครื่องพ่นยา

      ความก้าวหน้าของอุตสาหกรรม เครื่องพ่นยา สมัยใหม่ ได้ผลิตระบบและอุปกรณ์ เครื่องพ่นยา ออกมาหลายแบบ ให้มีความสามารถเชิงกลมากขึ้น เพื่อให้บรรลุงานพ่นยาจำนวนมากสำหรับใช้ในภาคอุตสาหกรรมต่างๆ เครื่องพ่นยา ประเภทนี้จะใช้ได้ถี่ขึ้น นานขึ้น ทุ่นทั้งแรงและเวลา พื้นที่ฉีดกว้างขวางขึ้น ขนาดจึงใหญ่ขึ้นตามงานหรือจำนวนไร่ของงาน

      แตกต่างจากการใช้ในสวนของบ้านเรือนหรือโรงเรือนขนาดเล็กที่ปริมาณการใช้งานจะแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ขนาดจึงไม่ต้องใหญ่และมีกลไกซับซ้อน ซึ่งการใช้แค่ เครื่องพ่นยาสะพายหลัง ก็อาจเพียงพอแล้ว

      ★ ปั๊มและหัวฉีดของ เครื่องพ่นยา

      หลังจากเลือก เครื่องพ่นยา แล้ว ปั๊มพ่นยาก็ควรมีความเหมาะสมกันด้วย เครื่องพ่นยา บางรุ่นมาพร้อมกับปั๊มในตัว แต่บางรุ่นก็อนุญาตให้มีการจัดหาและติดตั้งปั๊มที่เข้ากันได้ด้วยตัวเองตามใจผู้ใช้งาน นอกจากนี้ อาจจำเป็นต้องเลือกหัวฉีดพ่นที่ทำงานได้ดีที่สุดด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการใช้งานแบบมีราง ซึ่งหัวฉีดที่ให้มาต้องส่งปริมาณละอองในอัตราที่เหมาะสม และมีรูปแบบการพ่นที่ครอบคลุมพืชได้พอเหมาะ

หลักการเลือก เครื่องพ่นยา

• ทำความเข้าใจกับงานที่จะทำ และวัตถุประสงค์การใช้งาน เครื่องพ่นยา จริงๆ โดยคำนึงถึงสถานการณ์การทำงานและข้อกำหนดด้านประสิทธิภาพของ เครื่องพ่นยา เป็นหลัก
• ทำความเข้าใจประเภทของ เครื่องพ่นยา และแนวทางการเลือกต่างๆ ทั้งด้านวิศวกรรม การออกแบบ วัสดุ และความสามารถในการใช้งาน
• ความยาวของ สายพ่นยา ก็เป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม ถ้าหากต้องพ่นยาในพื้นที่จำกัดหรือเข้าถึงยาก สายก็ควรจะยาวเพียงพอ
• เลือกชนิดปั๊มให้เหมาะสม โดยปั๊มไดอะแฟรมจะเข้ากับกลไกของเครื่องฉีดยาได้ดีกว่า แต่ปั๊มหอยโข่งจะให้แรงดันที่มากกว่า

ประเภท เครื่องพ่นยา

      ☆ เครื่องพ่นยาสะพายหลัง (Backpack Sprayers)

      เครื่องพ่นยาสะพายหลัง คือ เครื่องพ่นยา ที่ใช้ความจุขนาดเล็ก ออกแบบมาสำหรับการเคลื่อนที่อย่างง่ายด้วยการพกพาผ่านสายสะพายไหล่เหมือนกระเป๋าเป้แบกหลัง เหมาะอย่างยิ่งสำหรับการพ่นเฉพาะจุด พื้นที่ขนาดเล็ก หรือรอบๆ อาคารและบ้านเรือน เช่น แปลงพืชผักสวนครัว แปลงดอกไม้ รั้วรอบขอบชิด เป็นต้น

      เครื่องพ่นยาสะพายหลัง ยังแบ่งออกได้อีก 2 แบบคือ

      เครื่องพ่นยาแบบโยก

• จะมีคันโยกด้านข้างถังบรรจุของเหลว อยู่ในบริเวณที่ใช้มือข้างหนึ่งดึงหรือปล่อยได้สะดวก หลักการทำงานเหมือนปืนฉีดน้ำ การโยกคือการสะสมแรงดันของยาที่พ่นออกมา โยกน้อยแรงดันก็จะน้อย โยกมากแรงดันก็จะมาก

      เครื่องพ่นยาแบตเตอรี่

• มีการใช้มอเตอร์และไฟจากแบตเตอรี่เพื่อช่วยควบคุมแรงดันในการฉีดพ่น บางรุ่นสามารถกลายเป็น เครื่องพ่นยาแรงดันสูง ได้แม้จะเป็นเพียง เครื่องพ่นยาสะพายหลัง ก็ตาม

      ☆ เครื่องพ่นยาเฉพาะจุด (Spot Sprayers)

      นับว่าเป็น เครื่องพ่นยาอเนกประสงค์ ก็ว่าได้ มีความจุต่ำสำหรับการขนย้ายสะดวก ให้การฉีดพ่นเป้าหมายซ้ำๆ ได้ดี มักใช้ในหมู่เจ้าของที่ดินและธุรกิจขนาดเล็ก มีความคล่องตัวและคล่องแคล่วในการใช้งาน

      เครื่องพ่นยาเฉพาะจุดมีถังขนาด 9 – 25 แกลลอน เพิ่มพื้นที่พ่นยาได้มากกว่า เครื่องพ่นยาสะพายหลัง ขับเคลื่อนด้วยปั๊มไดอะแฟรมไฟฟ้า 12V เพื่อความเข้ากันได้ของสารเคมีและเพื่อให้อัตราการไหลของหัวฉีดกับแรงดันมากเพียงพอ เครื่องพ่นยาเฉพาะจุดจึงสามารถต่อ สายพ่นยา ได้ยาวถึง 30 ฟุต ทำให้ใช้งานห่างจากตัวถังพ่นยาได้ เพิ่มความสะดวก ลดการเสียเวลาเคลื่อนย้ายถัง

      ☆ เครื่องพ่นยารถ ATV (ATV Sprayers)

      มาในลักษณะถังที่ใช้ติดตั้งเข้ากับรถ ATV เป็นระบบฉีดพ่นเฉพาะจุดที่ให้การขนส่งปริมาตรครั้งละมากๆ ได้ ออกแบบมาสำหรับการใช้งานพื้นที่ออฟโรดหรือเข้าถึงยาก เหมาะสำหรับที่ดินหลายๆ แปลง หรืองานที่มีพื้นที่เป้าหมายที่ต้องการพ่นยาอยู่ค่อนข้างห่าง เครื่องติดเข้ากับเฟรมของถังรถ ATV ทั่วไปได้อย่างรวดเร็ว มักใช้สำหรับงานฉีดพ่นขนาดเล็ก 

      เครื่องพ่นยารถ ATV มีถังขนาด 22 หรือ 25 แกลลอน ขับเคลื่อนด้วยปั๊มไดอะแฟรมไฟฟ้า 12V มีหัวฉีดแยกพร้อม สายพ่นยา สำหรับใช้งานเฉพาะจุด ยาวประมาณ 15 ฟุต (ความยาวมาตรฐาน) สามารถติดตั้งรางพ่นยา (Boom) สำหรับการใช้งานเพิ่มเติมได้ 

      ☆ เครื่องพ่นยา UTV (UTV Sprayers)

      คล้ายกับ เครื่องพ่นยา ATV โดยใช้ระบบฉีดพ่น UTV ออกแบบมาสำหรับติดตั้งกับยานพาหนะอเนกประสงค์เพื่อความคล่องตัวนอกถนน และเข้าถึงการฉีดพ่นในพื้นที่ยากต่อการเข้าถึงมากขึ้น เครื่องพ่นยา UTV มีถังบรรจุ ปั๊ม และแรงดันในหัวฉีดที่มากกว่า ATV เพื่อให้เหมาะกับความต้องการใช้งานที่หลากหลายยิ่งขึ้น เครื่องพ่นยา ประเภทนี้มักถูกใช้โดยช่างอาชีพ การพาณิชย์ การเกษตรกรรม และการดูแลพื้นที่ส่วนบุคคลหรือโรงเรือนส่วนตัว โดยเน้นคุณสมบัติในการบำรุงรักษา การควบคุมศัตรูพืช และการให้ปุ๋ยให้น้ำ

      เครื่องพ่นยา UTV มีระบบฉีดพ่นเต็มรูปแบบ พร้อมความจุถังตั้งแต่ 25 ถึง 200 แกลลอน ตัวเลือกปั๊มมีทั้งแบบไดอะแฟรมไฟฟ้า 12V ที่มีความเข้ากันได้ของสารเคมีมาก แต่อัตรา GPM และ PSI ค่อนข้างต่ำ หรือปั๊มหอยโข่งที่ใช้แก๊สเป็นพลังงาน ซึ่งมีความเข้ากันได้น้อยกว่าแต่อัตรา GPM และ PSI มากกว่า มาพร้อมก้านพ่นยาและสายพ่นยาที่มีความยาวสูงสุดถึง 100 ฟุต เครื่องพ่นยา UTV มักติดตั้งกับรางพ่นยาได้ เพื่อให้ครอบคลุมพื้นที่ฉีดพ่นได้ครั้งละมากๆ

      ☆ รถพ่วงพ่นยา / เครื่องพ่นยาลากจูง (Trailer / Tow-behide Sprayers)

      เครื่องพ่นยา แบบรถพ่วงเป็นตัวเลือกสำหรับต่อเสริมพาหนะให้ลากจูงด้านท้ายได้ ตัวอย่างพาหนะที่เข้าคู่กัน ได้แก่ รถแทรกเตอร์อเนกประสงค์, รถ ATV และ UTV, รถกระบะ และยานพาหนะทั่วไปอื่นๆ ที่สามารถต่อพ่วงแบบแยกส่วนได้ มักต่อกับรางพ่นยาหรือหัวพ่นยาขนาดเล็กหรือขนาดกลาง ใช้ในงานเกษตรกรรมและเชิงพาณิชย์ สำหรับการรดน้ำหรือการให้ปุ๋ยเพิ่มประสิทธิภาพการเพาะปลูก และการพ่นยาฆ่าแมลง ยากำจัดวัชพืชทั่วไป

      เครื่องพ่นยา แบบลากจูงมีความจุ 55 ถึง 100 แกลลอน ขับเคลื่อนด้วยปั๊มไดอะแฟรมไฟฟ้า 12V สำหรับของเหลวฉีดพ่นที่มีความละเอียดอ่อน หรือปั๊มหอยโข่งมอเตอร์แก๊สเพื่อเพิ่ม GPM และ PSI ที่หัวฉีด และมีท่อยาวถึง 50 ฟุต สำหรับการฉีดพ่นแบบเดินตามห่างจากตัวเครื่อง เครื่องพ่นยา ประเภทนี้ออกแบบมาสำหรับการติดตั้ง รางพ่นยาและหัวพ่นยา เพื่อการฉีดพ่นปริมาณมากและรวดเร็วเป็นพิเศษ

      ☆ เครื่องพ่นยารถปิ๊กอัพ หรือกระบะพ่นยา (Pickup Truck Bed Sprayers)

      เป็น เครื่องพ่นยา ที่ใช้ระบบฉีดพ่นเต็มรูปแบบ ลักษณะเป็นถังแนวนอน ออกแบบมาเพื่อให้พอดีกับรถกระบะท้ายแบบดั้งเดิม สามารถบรรจุของเหลวมากกว่า เครื่องพ่นยา แบบอื่นๆ และให้แรงดันสูง เหมาะสำหรับการใช้งานขนาดใหญ่ งานฉุกเฉิน หรืองานนอกสถานที่ เช่น งานควบคุมไฟ งานบำรุงรักษาภูมิทัศน์และกำจัดศัตรูพืช งานเชิงพาณิชย์และการเกษตร งานควบคุมพืชพันธุ์ขนาดใหญ่ กิจการปศุสัตว์ ฟาร์มต้นไม้ สวนผลไม้ และไร่องุ่น

      เครื่องพ่นยา สำหรับรถกระบะจะมีถังบรรจุของเหลวตั้งแต่ 100 ถึง 400 แกลลอน ขับเคลื่อนด้วยปั๊มหอยโข่งมอเตอร์แก๊ส มีสายพ่นยาความยาวตั้งแต่ 100 ถึง 300 ฟุต เพื่อให้เครื่องพ่นเข้าถึงพื้นที่แบบต่างๆ ได้มากที่สุด สามารถใช้งานหัวฉีดคู่ได้ และเนื่องจากน้ำหนักมากจึงมีฟังก์ชันสำหรับรถยก เพื่อเพิ่มความคล่องแคล่วในการติดตั้ง 

      ☆ เครื่องพ่นยา 3 จุด (3 Point Hitch Sprayers) 

      เครื่องพ่นยา 3 จุด คือ เครื่องพ่นยา ที่ติดตั้งอุปกรณ์เต็มรูปแบบ ประกอบด้วยถังเก็บของเหลว ระบบประปา กลไกการพ่นสามจุด ก้านพ่นยาทั้งแบบถือและแบบติดตั้งที่พับเก็บได้ จะพ่นยาแนวยาวกว้างๆ หรือพ่น 3 ตำแหน่งพร้อมกันก็ได้ 

      เครื่องพ่นยา ประเภทนี้มักจะติดตั้งกับรถแทรกเตอร์อเนกประสงค์ สำหรับการใช้งานทั่วไป เช่น การฉีดพ่นพืชไร่และพืชผล การฉีดพ่นตามแนวรั้วยาวและคูน้ำ และการฉีดพ่นแปลงผักแปลงเกษตร งานเชิงพาณิชย์หรือธุรกิจขนาดเล็ก งานภูมิทัศน์ เช่น สนามกอล์ฟ สนามกีฬา และสวนสาธารณะ เป็นต้น

      เครื่องพ่นยา ระบบฉีดพ่น 3 จุดนี้มีถังขนาด 40 ถึง 200 แกลลอน ใช้ปั๊มมาตรฐานแบบไดอะแฟรมไฟฟ้า 12V นอกจากนี้ยังมีรุ่นที่ไม่มีปั๊มเพื่อให้สามารถติดตั้งปั๊มได้ตามความต้องการด้วย

      ☆ เครื่องพ่นยารางฉีด (Boom Sprayers)

      เครื่องพ่นยา ที่มีลักษณะเป็นรางแนวขวาง ใช้ติดท้ายยานพาหนะ ยาจะฉีดพ่นออกมาตามหัวฉีดแต่ละจุดบนราว โดยเป็นหัวพ่นเดี่ยว การพ่นยาจึงครอบคลุมพื้นที่มากกว่าใช้ก้านพ่นยาธรรมดา ใช้ได้กับทั้งแปลงผักผลไม้ ฟาร์มขนาดเล็ก ทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ ไปจนถึงพื้นที่เพาะปลูกขนาดใหญ่หลายเอเคอร์ รางฉีดสามารถยึดติดกับรถแทรกเตอร์หรือยานพาหนะที่มีกันชนยื่นออกมาได้

      โดยตัวมันเอง รางฉีดพ่นไม่ใช่ระบบพ่นยาเต็มรูปแบบ เวลาใช้งานยังต้องมีถัง ปั๊ม และท่อประปา รวมถึงส่วนประกอบในการจ่ายและขับเคลื่อนของเหลวด้วย ก่อนใช้งานต้องแน่ใจว่าประกอบกันดีแล้ว รางพ่นยามีความยาวตั้งแต่ 4 ถึง 30 ฟุต โดยมีปริมาณหัวฉีดตั้งแต่ 2 หัวฉีดไปจนถึง 18 หัวฉีด

      ☆ เครื่องพ่นยาหลายหัว (Boomless Sprayers)

      เรียกอีกอย่างว่า เครื่องพ่นยา แบบไม่มีราง เป็นหัวฉีดหลายหัวในตัวเดียว จึงพ่นยาออกมาได้หลายทิศทางโดยใช้เพียงแค่หัวเดียว ออกแบบมาเป็นพิเศษสำหรับติดตั้งกับยานพาหนะ เพื่อให้พ่นของเหลวเป็นแนวยาวและระยะไกล ไม่เหมาะจะใช้ในพื้นที่แคบหรือเข้าถึงยาก จึงใช้ในงานภาคเกษตรขนาดใหญ่และเนื้อที่กว้าง เช่น ไร่ข้าวโพด ไร่องุ่น โดยทั่วไปจะติดตั้งบนรถแทรกเตอร์ รถแทรกเตอร์อเนกประสงค์ รถ ATV และ UTV โดยต้องมีการติดตั้งเต็มระบบ เพื่อการทำงานที่สมบูรณ์ ไม่ว่าจะเป็นปั๊ม ถัง และท่อประปา

      หัวฉีดจะมีจำนวนที่แตกต่างกัน ซึ่งมีตั้งแต่ 1 ถึง 5 หัวฉีด มีแรงดันสูง การใช้งานสามารถกำหนดทิศทางหรือมุมฉีดพ่นได้ เพื่อให้การพ่นยาพุ่งไปยังเป้าหมายได้โดยตรง มีแนวการฉีดพ่นกว้างถึง 30 ฟุต ราคาถูกกว่า เครื่องพ่นยา แบบรางฉีด (Boom) 

      ☆ เครื่องพ่นยาแบบละออง (Mist Sprayers)

      เครื่องพ่นยาแบบละออง ออกแบบมาเพื่อเพิ่มการกระจายและการครอบคลุมของการฉีดพ่น โดยจะให้ความสม่ำเสมอของของเหลวมากกว่า เครื่องพ่นยา ประเภทอื่นๆ โดยละอองที่พ่นออกมามีขนาดไมโครเมตรเท่านั้น จึงพ่นได้นานและไกล โดยขนาดถังบรรจุจะมีขนาดเริ่มต้นประมาณ 25 แกลลอน ซึ่งจะใช้ฉีดพ่นได้ถึง 15 เอเคอร์

      เครื่องพ่นยาแบบละออง เหมาะอย่างยิ่งสำหรับการใช้งานกับต้นไม้ ไม้พุ่ม และไม้เลื้อย เช่น สวนผลไม้ สวนถั่ว ไร่เบอร์รี่ และไร่องุ่น ใช้กับปั๊มลูกกลิ้งที่ขับเคลื่อนด้วยสายพานหรือแก๊ส